Palingen Vangen
Amsterdam – In mijn vorige bijdrage van de Kapitalist heb ik u gewezen op het feit dat we inmiddels met een financieel systeem werken dat in de kern zo’n 400 jaar oud is. Inmiddels zijn er letterlijk en figuurlijk turbo’s op de oude vertrouwde systeem geplaatst, dat zal u niet ontgaan zijn. Bij mij rijst dan ook steeds meer de vraag of het huidige financiële systeem niet eens aan vervanging toe is. Nu de subprime-ellende aan het licht gekomen is lijkt me deze vraag namelijk actueler dan ooit. Meestal als er gedonder is zoek ik een min of meer vergelijkbaar akkefietje in het verleden op. Dat is er vaak wel te vinden en dan kun je redelijk inschatten wat je moet doen. Het is een werkwijze die redelijk in haar behoefte voorziet maar wel in een rap tempo ingewikkelder wordt.
Ondoorzichtig
De reden is dat het huidige systeem eigenlijk zeer ondoorzichtig is. Dat komt omdat slimme jongens producten in elkaar timmeren waar u en ik nog nooit van hebben gehoord en waarschijnlijk ook nooit zullen begrijpen. Maar ook de beleidsmakers bij Centrale banken, de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF) worden niet alleen in de kracht van het kapitaal, maar ook op basis van kennis gewoon simpelweg verslagen. En de recente ontwikkelingen helpen nou niet bepaald een handje. Door de economische groei van landen als China en India ontstaat er simpelweg een vraag naar grondstoffen zoals olie, uranium, zilver en weet ik al niet wat. Die trend kent u inmiddels wel. Traditioneel exporteren ontwikkelingslanden dit soort grondstoffen en ontvangen daar dus hun munten voor. Je ziet enorme verschuivingen in de diverse handelsbalansen. De positie van de opkomende economieën en de grondstofexporterende landen verbeteren daardoor in een rap tempo terwijl de zogenaamde rijkdom van de VS in net zo’n snel tempo afbrokkelt. Kijkt u maar naar de dollar.
Verschuivingen in Macht
Maar je ziet ook verschuivingen in macht. De macht van de Centrale bankier en het IMF maar ook van de Wereldbank brokkelt de laatste jaren in een rap tempo af. Grote investeringsmaatschappijen (of noem het hedgefunds) en banken drukken de heren gewoon in de hoek met alle gevolgen van dien. Ze nemen steeds grotere risico’s en maken gebruik van enorme hefbomen, zoveel is nu wel duidelijk geworden de laatste twee maanden. Handelaren, gewiekste beleggers en bankiers willen hun bezit vanzelfsprekend beschermen en nemen daarin steeds meer risico gek genoeg. Ze gedragen zich als palingen die overal tussendoor willen glippen en bedienen zich van uiterst ondoorzichtige (en niet goed geregistreerde) derivatenconstructies.
De huidige problematiek legt dus alleen maar bloot wat er aan de bovenkant aan schort, maar niemand weet hoeveel verfrommelde papiertjes met wat vage afspraken er nog ergens onder in een la liggen weg te kwijnen. De immense derivatentijdbom tikt gewoon verder. Je kunt heel voorzichtig de conclusie trekken dat de financiële markten juist ondoorzichtiger zijn geworden en sneller vatbaar zijn voor een crisis. Met alle goede bedoelingen van toezichthouders en beleidsmakers ten spijt. Misschien moeten de heren eens op cursus hoe ze het beste palingen kunnen gaan vangen.
Jan Dwarshuis is columnist bij ©OLUMBEURS en was destijds columnist bij Inveztor en de Kapitalist. De Kapitalist werd gepubliceerd in het Financieele Dagblad: Op het moment van schrijven heeft hij geen positie in bovengenoemde fondsen.
