De Geldkraan
Barcelona – De zestien landen van de eurozone gaan allen samen meer dan 700 miljard euro pompen in de verdediging van de euro. In dat bedrag zit 60 miljard Europese leningen die de EU-Commissie op heel korte tijd kan ophalen, 440 miljard aan garanties van de eurolanden en 250 miljard van het IMF.
De ECB zet de geldkraan wagenwijd voor de banken open, net zoals tijdens de bankencrisis. En ze doet wat vorige week nog onbespreekbaar was: obligaties kopen van probleemlanden op de secundaire markt.
De ministers van Financiën brachten een arsenaal aan maatregelen in stelling voor meer dan 800 miljard euro. Daarin zit de 110 miljard euro voor het hulpplan voor Griekenland van een week geleden. Daarnaast kan de Europese Commissie leningen uitschrijven voor 60 miljard euro aan probleemlanden in de eurozone.
Als dat onvoldoende zou blijken, kan een nieuw mechanisme geactiveerd worden, een “speciaal vehikel” met garanties tot 440 miljard euro die worden verstrekt door de zestien eurolanden. Dat vehikel kan gedurende drie jaar worden ingezet en vereist in de meeste landen een parlementaire goedkeuring. Op basis van die garanties kan dat vehikel geld op de kapitaalmarkt ophalen.
Geld op Tafel
Het IMF legt ook nog eens 250 miljard euro op tafel over een periode van drie jaar. Dat is, net als in het Griekse steunplan, een derde van het totaal. Wie geld wil krijgen uit dat nieuwe steunmechanisme, zal, net als Griekenland, heel streng moeten saneren en onder strikt toezicht geplaatst worden. Portugal en Spanje beloofden gisteren bijkomende besparingsmaatregelen voor het jaar 2010 en 2011.
De Commissie wilde een mechanisme om onbeperkt de kapitaalmarkten te kunnen aanspreken. Zelf kan de Europese Commissie ongeveer 60 miljard euro ophalen met de Europese meerjarenbegroting als onderpand. De EU-Commissie wilde daarnaast ook euro-obligaties kunnen uitschrijven die dan door de zestien landen van de euro gegarandeerd worden.
De Duitse Bondskanselier Angela Merkel ging evenwel dwars liggen. Zij was niet bereid om de Europese Commissie dergelijke blanco cheque te geven om kredietlijnen voor probleemlanden te openen. Zij schermde ook met het feit dat een Duitse garantie voor Europese leningen voor het grondwettelijk hof in Karlsruhe zou worden aangevochten.
Dat de Duitsers veel moeite hebben met het opendraaien van de geldkraan blijkt wel uit de verkiezingsuitslagen. Deze zijn in de grootste Duitse deelstaat, Noord-Rijnland-Westfalen uitgedraaid op een zware nederlaag voor de CDU, de partij van uitgerekend bondskanselier Angela Merkel.
Naar de deelstaatverkiezingen in Noord-Rijnland-Westfalen werd met veel belangstelling uitgekeken. Het was immers de eerste belangrijke stembusslag sinds de nationale verkiezingen van september vorig jaar. Na die verkiezingen ruilde de CDU van bondskanselier Angela Merkel de SPD in voor de liberale FDP.
Meerderheid kwijt
Maar de deelstaatverkiezingen bepalen ook de samenstelling van de Bundesrat, de Duitse Senaat. Een zwaar verlies voor de CDU in Noord-Rijnland-Westfalen kon dan ook Merkels meerderheid op nationaal niveau in gevaar brengen.
Als de exit-polls kloppen, zijn de FDP en de CDU hun nipte meerderheid in de Bundesrat kwijt.
De Griekse schuldencrisis heeft een belangrijke impact gehad op de uitslag van de deelstaatverkiezingen. De toekenning van een lening aan Griekenland was immers erg impopulair in Duitsland.
Als we met droge ogen naar de economie kijken gaat het eigenlijk niet echt zoals we willen. Er is vraaguitval maar om dit tegen te gaan geven overheden veel geld aan het publiek in de vorm van subsidies, uitkeringen, verlaagde belastingen etc. Ook helpt men banken om faillissementen te voorkomen. Dit zou moeten leiden tot consumptie, maar dat doet het niet. De mensen gaan schulden aflossen en sparen. Dat is mooi voor het individu maar slecht voor het collectief, de economie. Dus geen groei en veel werklozen en onderbezetting. Dit leidt tot vraaguitval en dalende prijzen. Dus overheden pompen nog meer geld in het systeem zoals we nu aan den lijve kunnen ervaren. De geldkraan staat wagenwijd open. Het is zelfs zo erg dat er landen failliet dreigen te gaan.
Wij denken dat de inflatie deflatie problematiek staat of valt met de hervormingen die men politiek wil en kan doorvoeren. Er is niemand in de politiek die de juiste beslissingen wil nemen want dat leidt tot politieke zelfmoord. Dit is de valkuil van de democratie in slechte tijden.
Hoe het gaat lopen weten we niet. Het meest voor de hand liggende scenario lijkt dat de komende 1 tot 2 jaren nog worden gekenmerkt door een min of meer licht schommelende lage inflatie. Een beetje op en een beetje neer. Als er niet politiek wordt ingegrepen zal het systeem op enig moment niet meer houdbaar zijn en knappen. Dan zal ook de rente oplopen als gevolg van geldschepping. Inflatie is dan een feit.
Geen Consensus
Vreemd genoeg is er geen echte consensus waar te nemen bij beleggers. Iedereen heeft zo zijn eigen idee en mening. Wel is men het er over eens dat optreden van overheden van grote invloed zal zijn op het verdere verloop, positief of negatief.
We zien dat eigenlijk alle grote industriële landen eigenlijk failliet zijn. De een wat meer dan de ander. De enorme schuldenberg is niet alleen een probleem van Griekenland, de VS of de UK. Het is een gezamenlijk probleem van de westerse wereld. Men moet wat doen aan de schulden, links om of rechtsom.
Kortom: bezuinigen, versobering van de service naar de gemiddelde konijnenkop, meer belastingheffing en privatiseren wat mogelijk is. Alleen zo kan een budget weer op orde komen. Het is helaas niet anders.
Jan Dwarshuis is columnist bij ©OLUMBEURS: Op het moment van schrijven heeft hij geen positie in bovengenoemde fondsen.
Uw reactie is welkom via Dwarshuis@Columbeurs.nl
