Fragiele Spiraal

Pfäffikon SZ, Switzerland – Ondanks vele beloftes van politici en andere beleidsmakers blijft het economische herstel fragiel. De meest recente macrocijfers bevestigen een gemengd beeld, daarnaast zijn de vooruitzichten evenmin veelbelovend. Steeds meer landen worstelen met hun uitpuilende schuldenberg. De economische spiraal die eeuwenlang voor groei gezorgd heeft is langzaam ontmanteld.

Sparen
Het traditionele model van sparen en investeren zorgden voor productie, hetgeen inkomen en consumptie genereerde. Toeval of niet, de retail-sector rapporteert al geruime tijd tegenvallende resultaten. Verschillende marktvorsers zien in de dalende koersen van retail aandelen een voorbode voor een naderende wereldwijde recessie. De koersen van de aandelenmarkt in het algemeen en de retail aandelen lopen momenteel sterk uiteen. Toch moet e-commerce ook in ogenschouw genomen worden. Wanneer in deze tak van sport de verkopen ook gaan tegenvallen is dit zonder enige twijfel een waarschuwingssignaal.

Pijlers
Demografie en productie zijn twee belangrijke pijlers van de economie die in beweging zijn. De beroepsbevolking stagneert in de meeste ontwikkelde landen vanwege de vergrijzing. De demografische gorilla doet zijn werk, daar is weinig aan te veranderen. Sommige landen proberen het demografische tij te keren door een (te) soepel immigratiebeleid te hanteren. Of dit de demografische trend zal breken is nog maar de vraag.

Schuld
Productiviteit en consumptie zijn eenvoudiger te beïnvloeden. Centrale bankiers hebben er alles aan gedaan om productiviteit en consumptie aan te zwengelen met hun extreme ruim geldpolitiek gekoppeld aan – in sommige gevallen – een negatieve rente. De eerste stap in de traditionele spiraal om eerst te sparen is nu vervangen door schuld. Veel van deze schuld is gebruikt voor consumptie, wat geen duurzaam model is en breekt met de traditionele spiraal. Voor velen is het een economisch mysterie dat de productiviteit al sinds het jaar 2000 structureel daalt. Schuld wordt echter voor velen een remmende factor van betekenis. Dat de technologische ontwikkeling kennelijk niet in staat is om deze negatieve schuldfactor te elimineren maakt de situatie nog wat zorgwekkender.

Het mag geen verrassing zijn dat bijvoorbeeld in de VS Donald Trump populair is en een Brexit niet langer is uit te sluiten. Grote bevolkingsgroepen zijn ontevreden en zijn op zoek naar alternatieven. Of deze nieuwe politieke stromingen voor een oplossing kunnen zorgen is nog maar de vraag. De traditionele economische spiraal is fragiel en bevindt zich wellicht al een destructieve fase. Om de fundamenten van de spiraal te begrijpen en te repareren zal een moeizaam en uiterst pijnlijk proces zijn.

Rest mij u een goed weekend te wensen.


Jan Dwarshuis is senior asset manager bij Thirteen Asset Management AG, waar hij verantwoordelijk is voor het Thirteen Diversified Fund. Dwarshuis schrijft zijn columns op persoonlijke titel en wordt hier niet voor betaald. Ook betaalt hij niet voor het plaatsen van zijn columns. Professioneel houdt hij posities aan in grote Europese, Amerikaanse en Russische beursfondsen. De informatie in zijn columns is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Op het moment van schrijven heeft hij geen positie in bovengenoemde aandelen en is ook niet voornemens dat de komende 72 uur te doen.