Financiële Innovatie als extra Risico
Pfäffikon SZ, Switzerland – De financiële wereld en de economie als geheel is naar mijn idee behoorlijk complex en lastig te doorgronden. Vandaar dat wij bewust een strategie hanteren die in de basis simpel te begrijpen is. Immers, de financiële factoren waarmee wij vandaag de dag te maken hebben zijn dusdanig opgerekt, wat in de moderne geschiedenis nog nooit voor gekomen is. Het geeft aan dat de tijden waarin wij leven op zijn zachtst gezegd – vanuit financieel perspectief gezien – uniek te noemen zijn. Reden te meer om uiterst behoedzaam te opereren.
Goedaardig
Ruim dertig jaar geleden heeft financiële innovatie zijn intrede gedaan; ik noem het overigens liever “financial engineering”. In eerste instantie is het proces van financiële innovatie goedaardig qua karakter. Scherpzinnige studenten proberen met veel kunst en vliegwerk een product te ontwikkelen waarbij zowel de emittent – meestal een bank – als de consument beiden voordeel genieten. Dit klinkt redelijk onschuldig. Het meest illustere voorbeeld is het klasje bij Goldman Sachs dat de subprime securisatie introduceerde. Subprime securisatie staat eigenlijk voor de uitgifte van obligaties met onderpand. In het verlengde van deze ontwikkeling werden mandjes hypotheken aan de man gebracht, ook wel MBS (mortgage backed securities) leningen genoemd. Ook ondergetekende is via het toenmalige effectenhuis Strating Effecten N.V. te Amsterdam betrokken geweest bij de lancering van één van de eerste beursgenoteerde Dutch MBS leningen van de toenmalige Nationale Investeringsbank (nu NIBC).
Misbruikt
In de jaren tachtig van de vorige eeuw hadden wij te maken met het debacle in junkbonds en eind jaren negentig was er sprake van een tech bubbel. Nu de meest recente financiële crisis vrijwel iedereen geraakt heeft roept zich de vraag op of de wereld wel gebaat is bij al deze financiële hokuspokus. Duidelijk is geworden dat veel marktpartijen geen idee hebben wat zij kopen of verkopen. Wat als een onschuldig proces begon, is gruwelijk misbruikt. Daardoor zijn er als het ware diverse schillen om de financiële industrie gebracht. Dit maakt het voor een leek vrijwel onmogelijk om te doorgronden waarmee hij of zij bezig is. Daarnaast zijn er de afgelopen jaren nog diverse instrumenten aan het financiële palet toegevoegd, welke een daadwerkelijke inschatting van de risico’s complex maken. Een portfolio wordt op deze manier al snel een wespennest.
Een aantal fund managers maakt dankbaar gebruik van de huidige situatie. Een goedwillende ambtenaar van een gemeente of een onnozele bestuurder van een woningcorporatie zijn eenvoudige targets. Inmiddels is er het nodige aan het licht gekomen, maar mijn voorzichtige inschatting is dat het slechts een topje van de ijsberg is.
Zelfgenoegzaam
Financiële innovatie heeft zelfgenoegzaamheid in de hand gewerkt. Door slim te schuiven met de risico’s wast de emittent zijn handen vaak in onschuld en wijst naar de beroemde kleine lettertjes in het contract. Tussen professionele partijen onderling wordt tevens door de emittent het item ‘zorgplicht’ handig buiten spel gezet. Het is een harde les voor de tegenpartij, maar ook voor de toezichthouder ligt hier een lastige klus. Investeer in wat u begrijpt en waar u achter staat; dit is al lastig genoeg. Financiële innovatie kan nuttig zijn wanneer u tot in detail begrijpt wat u doet.
Rest mij u een goed weekend te wensen.
Jan Dwarshuis is senior asset manager bij Thirteen Asset Management AG, waar hij verantwoordelijk is voor het Thirteen Diversified Fund. Dwarshuis schrijft zijn columns op persoonlijke titel en wordt hier niet voor betaald. Ook betaalt hij niet voor het plaatsen van zijn columns. Professioneel houdt hij posities aan in grote Europese, Amerikaanse en Russische beursfondsen. De informatie in zijn columns is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Op het moment van schrijven heeft hij geen positie in bovengenoemde aandelen en is ook niet voornemens dat de komende 72 uur te doen.
