Zwitserland in de EU

Pfäffikon SZ, Switzerland – Ruim twintig jaar geleden stemde Zwitserland over toetreding tot de Europese Unie. Het zal u wellicht niet verrassen dat er ‘nein’ gestemd werd. Toch was de uitslag nipt te noemen. Destijds stemden 49,7 procent van de Zwitsers voor een lidmaatschap van de EU en 50,3 procent stemden tegen. Het was voor velen een grote teleurstelling, omdat zij dachten dat Zwitserland volledig geïsoleerd zou raken en in een diepe recessie zou belanden.

Zwitserse Eurofiel
Deze week raakte ik in discussie met een uiterst vriendelijke Zwitserse eurofiel. Deze ex-politicus is van mening dat Zwitserland een kans heeft laten lopen. Het land zou een fiscaal conservatief beleid hebben kunnen promoten binnen de EU. Daarnaast zou het opeisen van een hoofdrol op financieel gebied binnen de Europese Unie tot de mogelijkheden hebben behoord. Het hoofdkantoor van de ECB had dan misschien wel in Zürich gestaan in plaats van Frankfurt. Ook zou Zwitserland een belangrijke rol hebben kunnen spelen bij het – wettelijk – beperken van de staatsschuld.

Op de Rem
Het liep allemaal anders. Opvallend is dat van alle doemscenario’s niets terecht gekomen is. De Zwitserse economie draait naar behoren en het land heeft haar financiën op orde; dit kunnen maar weinig landen binnen de EU zeggen. Tevens is de werkloosheid laag te noemen en van een verdere isolatie is geen enkele sprake. Zwitserland heeft sinds 1992 meer dan honderd overeenkomsten gesloten met de EU, maar dit feit is onderbelicht. Een bekend heikel punt is het vrij verkeer van personen. Maar de EU vergeet dat Zwitserland meer arbeidsplaatsen heeft gecreëerd voor werknemers vanuit de EU dan menig land binnen de EU zelf. Ik vind het mede om deze reden niet vreemd dat de Zwitsers een beetje op de rem willen trappen.

Magneet
De hamvraag is natuurlijk of Zwitserland beter af geweest zou zijn als het land destijds was toegetreden. Ik heb mijn twijfels. Voor veel Europeanen werkt Zwitserland als een magneet. De Zwitsers snappen heel goed dat ze de EU hard nodig hebben. Maar andersom is dit niet anders. Ik ben en blijf van mening dat Zwitserland een goed voorbeeld is van hoe een land autonoom kan opereren. Ook al heeft het land natuurlijk zijn eigen problemen, het systeem van de kantons functioneert naar behoren. De Zwitsers hebben er meer dan 700 jaar over gedaan om dat voor elkaar te krijgen. Misschien ligt in zo’n structuur ook wel de toekomst van de EU maar dit zal vooral veel tijd nodig hebben. Wat mij betreft blijft het qua Zwitserland zoals het vandaag de dag is en treedt het land nooit toe tot de EU.

Rest mij u een goed weekend te wensen.


Jan Dwarshuis is senior asset manager bij Thirteen Asset Management AG, waar hij verantwoordelijk is voor het Thirteen Diversified Fund. Dwarshuis schrijft zijn columns op persoonlijke titel en wordt hier niet voor betaald. Ook betaalt hij niet voor het plaatsen van zijn columns. Professioneel houdt hij posities aan in grote Europese, Amerikaanse en Russische beursfondsen. De informatie in zijn columns is niet bedoeld als professioneel beleggingsadvies of als aanbeveling tot het doen van bepaalde beleggingen. Op het moment van schrijven heeft hij geen positie in bovengenoemde aandelen en is ook niet voornemens dat de komende 72 uur te doen.